Roszenie to zespół operacji składających się na proces wydobywania włókna z łodygi (słomy) nazywa się procesem roszarniczym, obiekty przemysłowe w których proces ten jest realizowany to roszarnie. Nazwa pochodzi od operacji roszenia, czyli poddawaniu rozesłanej na łące słomy działaniu rosy. Proces wydobywania włókna ze słomy obejmuję obróbkę biochemiczną (mokrą) oraz mechaniczną.
Obróbka biochemiczna (mokra)
Ma za zadanie rozłożenie pektyn i innych związków zlepiających włókna elementarne między sobą oraz pęczki tych włókien z warstwami otaczających je łodyg poprzez słanie lub moczenie. Słanie polega na rozpościeraniu słomy na ziemi i wystawieniu jej na działanie wilgoci na kilkanaście dni.
Obróbka mokra metodą moczenia polega na moczeniu surowca w basenach lub kanałach roszarniczych z ogrzewaną wodą przez okres 2 do 8 tygodni. Po zakończeniu procesu rozkładu pektyn słoma poddawana jest suszeniu. Metoda tradycyjna polega na ustawianiu słomy w charakterystyczne słupki na polu, w metodzie przemysłowej wykorzystywane są suszarnie.
Suszenie lnu w snopkach
W wyniku zastosowania obu metod następuje proces fermentacyjny słomy lnianej, na skutek działania mikroorganizmów (m.in. Clostridium pectinovorum, Cladosporium herbarum, Pectinobacter amylolophilum i in.).
Moczydło naturalne
Obróbka mechaniczna
Ma za zadanie oddzielenie włókien od pozostałych warstw łodygi. Proces ten obejmuje dwie czynności: międlenie i trzepanie. Celem międlenia jest pokruszenie zdrewniałej części łodygi na drobne elementy i dalsze rozluźnienie ich powiązań z włóknem. Tradycyjnie do międlenia wykorzystywano międlnicę, przyrząd zbudowany z dwóch części; nieruchomego spodu z jednym lub dwoma rowkami oraz części górnej, ruchomej w formie miecza. Urządzenie działa na zasadzie mechanizmu nożycowego. W międleniu przemysłowym wykorzystuje się międlarki, urządzenia z napędem wyposażone w ustawione parami wałki międlące, pomiędzy które wprowadzane są łodygi.
Celem trzepania jest wydalenie pokruszonych części drewnikowatych (paździerzy) z masy włóknistej. W warunkach przemysłowych trzepanie odbywa się z zastosowaniem turbin międląco-trzepiących. Turbina ta w części trzepiącej składa się z dwóch par trójbijakowych bębnów współpracujących ze sobą parami i przenośnika. Jedna para bębnów wytrzepuje bijakami część wierzchołkową, zaś druga – część korzeniową. W wyniku trzepania otrzymuje się techniczne włókno długie (trzepaniec) oraz wytrzepki (pakuły wytrzepkowe). Włókno techniczne długości 40-80 mm składa się z włókien elementarnych o długości do 50 mm, sklejonych pektynami.
W wyniku procesu trzepania otrzymuje się:
- włókno trzepane (długie) – surowiec do produkcji wysokiej jakości przędz czesankowych
- wytrzepki – półprodukt zawierający różnej długości włókna zmieszane z paździerzami jest kierowany do dalszego przerobu, w wyniku którego otrzymuje się: włókno krótkie (na pakuły), paździerze (do produkcji płyt paździerzowych), odpady roszarnicze (dla przemysłu papierniczego) oraz nieużyteczne pyły produkcyjne.